نقش نخبگان در عدم تثبیت دموکراسی در دوران اصلاحات(1384-1376)

در این پژوهش نقش نخبگان در عدم تثبیت دموکراسی در ایران در دوره اصلاحات مورد مطالعه قرار گرفته است. در این دوران با وجود تکیه بر گفتمان اصلاح طلبی و دموکراسی خواهی، تثبیت دموکراتیک اتفاق نمی افتد. عوامل متعددی در عدم تثبیت دموکراتیک در این دوران نقش داشته اند که در این پژوهش به نقش نخبگان اصلاح طلب درون حاکمیت پرداخته می شود. پژوهش حاضر در صدد پاسخگویی به این سوال است که، چرا با وجود حضور نخبگان اصلاح طلب در حاکمیت در دوره اصلاحات، تثبیت دموکراسی رخ نداده است؟ برای داوری در باب فرضیات، از روش تحلیل تطبیقی در دو سطح درون دوره ای با تکنیک تحلیل روایتی و بین دوره ای از طریق روش توافق استوارت میل استفاده کرده ایم. یافته های این پژوهش نشان می دهد که در این دوران به دلیل غلبه نهایی اقتدارگرایان بر اصلاح طلبان شرایط مذاکره و سازش جهت پذیرش قواعد دموکراتیک را که منجر به توازن قدرت در صورت بندی نخبگان حاکم می گردد، فراهم نمی شود. توازن قدرت در کنار انسجام ساختاری و ارزشی سبب غلبه نیافتن یک جناح بر جناح دیگر و سازش و مصالحه نخبگان با یکدیگر می شود. در اثر انسجام ساختاری و ارزشی طبقه حاکمه ای شکل می گیرد که از هر حیث از منابع قدرت به صورت برابری برخوردار بوده و شرایط را برای تثبیت دموکراتیک فراهم می سازند. فقدان انسجام ساختاری و ارزشی میان اصلاح طلبان درون حاکمیت در کنار به هم خوردگی توازن قدرت، سبب عدم تثبیت دموکراتیک و بازگشت اقتدارگرایان در این دوران شد.